Mấy
Ghi Nhận về tập thơ của Trung Hậu
Đất
Đỏ Bụi Mù Quân Đi Về Núi
Qua
giới thiệu của nhà thơ Nguyễn Nam An, chúng tôi biết
nhà thơ Trung Hậu qua bài thơ “Những Điều Ghi
Được Sau Khi Xem Bên Nầy Bến Hải”. Chỉ
vài nét chấm phá đã hiển hiện hình ảnh sống
động và bi thảm của cuộc chiến tự vệ
của quân dân miền Nam vừa qua:
một
người ngồi giữa đường đại lộ/
ôm xác chồng nằm còn ấm bàn chân/ có đứa bé mút
tay giữa tan hoang đổ vỡ/ mẹ đâu mất rồi
hỡi những em tôi. (đđbmqđvn, trang 64)
Những
quặn đau nầy đã phủ lên đầu người
dân lành miền Nam nói chung và người lính trẻ 17 tuổi
Trung Hậu nói riêng. Nếu cộng sản không phát động
cuộc chiến xâm lăng miền Nam thì lớp trẻ
như Trung Hậu thay vì xung vào quân ngủ, họ có thể
vui hưởng thanh xuân của mình trong các sân trường...
Như
bao nhiêu người trai trẻ khác, Trung Hậu đứng
lên đáp lời sông núi, mang theo hình ảnh của Vân 16 tuổi
(trên nón sắt anh chữ vân anh nắn nót, trang 87) vào
khắp các giao thông hào, khắp núi cách sông cùng ngút ngàn khói lửa
chiến chinh.
Người
con gái tên Vân sẽ hóa thân thành “mây trắng” bàng bạc khắp
ngỏ ngách của Đất Đỏ Bụi Mù...tình ở
lại là sông sâu núi thắm/ tình ra đi mây trắng phủ
ngang trời, (đứng giữa tường mây, trang
87). Và
từ
dạo lên đường anh thương mây trắng/ từ
bỏ phố phường mây trắng em thương/ ngẩng
nhìn mây trắng dọc đường/ trắng mây mây trắng
dặm trường trắng mây.(chiều nay mây trắng,
đđbmqđvn, trang 57)
Những
quay quắt của Trung Hậu không chỉ vì tình yêu trai gái,
nỗi ray rứt đó còn phủ đầy trên mỗi tấc
đất ngọn rau trên “quê hương chi mà khổ”: thằng
lính thả ba lô bên bờ giếng/ bi đông nước nầy
biết cám ơn ai/ bụi ớt hồn nhiên trổ chùm
trái đỏ/ muốn hái mà thương tay mẹ vun
trồng/quê hương chi mà khổ/ chiều không bếp lửa
mà rưng rưng ngọn khói, chiều qua hà nha, trang 107)
Chúng
tôi cám ơn Trung Hậu, người lính trẻ nhảy dù
ngang tàng mà tấm lòng lại vô cùng trung hậu với
nước với dân.
Tấm
lòng trung hậu đó nói lên tình quân dân cá nước.
Tấm
lòng trung hậu đó cũng nói lên lý tưởng bảo quốc
an dân của người chiến binh miền Nam, trong
đó có chúng tôi.
Chúng
tôi đọc đi đọc lại nhiều lần
Đất Đỏ Bụi Mù Quân Đi Về Núi, để
tìm cho được cái tiêu biểu trong thơ
Trung Hậu.
Tình
đồng đội với người sống và kẻ
chết?
Cũng
sẽ là một tiêu biểu qua bài thơ “trong giấc
mơ rủ nguyễn nam an về nhà nhậu”, trang 99:
hiên
nhà ba tao vừa quét sạch/ bụi mong chờ của
những năm xưa/ mạ tao trải ra thêm cho chiếc
chiếu/ nhìn mà thương chân chạy tới chạy lui/
chai đầu tiên cụng ly cho sông núi/ biết vu gia hiếu
đức có còn thương/ chai thứ hai ngậm ngùi uống
cho người chết...
Qua
mấy câu thơ trên, chúng ta thấy được tấm
lòng của người cha người mẹ đơn
sơ dung dị mà thật cảm động đối với
thằng con chấp hết (chữ của nguyễn
nam an) những bất trắc của đời sống
chiến binh.
Nhưng
cái tiêu biểu của thơ Trung Hậu, theo tôi,
là suy nghĩ của người lính mủ đỏ của
QLVNCH đối với tuổi trẻ hai mền Nam Bắc
trong cuộc chiến ý thức hệ bất hạnh: thằng
sao vàng mủ đỏ cũng như nhau, trang 99.
Dĩ
nhiên không phải như nhau về lý tưởng, về
lập trường chính kiến, mà như nhau về
sinh mạng trước làn tên mủi đạn vô tình.
Đã
35 năm kể từ ngày tàn cuộc chiến, người
dân cả nước đã nhận diện được thực chất của “chủ
nghĩa ngoài kia”:
chủ
nghĩa ngoài kia sáng ngời mã tấu/ chém lưng người
đi sinh bắc tử nam, trang 113.
Và
chúng ta cho đến tận bây giờ, vẫn thấy
thương cảm cho hình ảnh uy nghi mà độ lượng
của những đứa con, dũng khí mà đầy tình
người của những thằng em, trên khắp các chiến
tuyến:
sương
gió lạnh thổi run run cò súng/ tuổi hai mươi
giăng trừng mắt tìm nhau/thằng giặc bắc lỡ
chút đây mầy chết/ có hiểu rằng tao chẳng hận
thù riêng/
(vỡ tan mơ ước, trang 113)
Và
quả thật tôi vui mừng vì đã tìm được cái
tiêu biểu của Trung Hậu qua Đất
Đỏ Bụi Mù Quân Đi Về Núi. Cái tiêu biểu
đó rất chung rất người bất luận nón sắt
hay nón cối. Trong rừng sâu, nhìn mây trắng bay trên dãy
Trường sơn thằng nào mà không nhớ đến quê nhà với tất
cả người thân yêu ẩn hiện trong ngọn mây tần
đó ?
Xin
cùng suy gẫm bài thơ “thư cho thằng bộ đội”,
đđbmqđvn, trang 55:
ê
thằng bộ đội/ chiều nay ở một chỗ
nào/ mày có như tao/ ngồi gãi vết thương xưa/
và nghĩ về những chùm mây trắng/ bay hoài giữa
trường sơn.
Mày
còn nhớ nắng mưa bên thạch hãn/ ngày pháo 122 ly chụp
xuống hố tao ngồi/ đêm bom B52 phủ lên hầm
mày núp/ ước mơ mười bảy/ đường
đạn bay bom nổ ngợp chân trời/
mày
còn nhớ đến la vang/ ngày tao đến đứng cầu
bên tượng chúa/ ngọn đồi phía sau kia tao làm hai
ngôi mộ/ bạn của mày còn nằm đó hay không/
mày
chắc chưa quên động ông đồ/ đêm trừng
mắt nhìn nhau trong ánh lửa/ có phải lũ chúng ta thù/ mà
bóp cò không/
ê
thằng bộ đội/ trần sĩ hùng bây giờ ở
đâu/ nó còn nợ tao nguyên bao thuốc lá/ ngày tao bắt nó
làm tù binh/ là ngày tao biết một đi không về nữa/
những làn da hoa bưởi/ là tuổi thơ mang theo/ những
mái tóc kiền kiền/ là giòng sông ấu thời chẳng
khi nào trở lại/
ê
thằng bộ đội/ mày có huy chương không/ chiều
nay đem đi đổi rượu/ uống mà
thương những chùm mây trắng/ bay hoài giữa trường
sơn.
Chất
lãng mạn, tính phóng khoáng của người lính dù Trung Hậu
đã vận vào thơ của anh, bàng bạc cùng khắp từng
con chữ, giữa sâu hai hàng chữ trong Đất Đỏ
Bụi Mù...
Lòng
chúng tôi chùng xuống khi đọc những dòng thơ quá
đỗi nên thơ, nhưng quá đỗi dung dị và hào
hùng: ngọn đồi phía sau kia tao làm hai ngôi mộ/ bạn
của mày còn nằm đó hay không/...v.v...
Tuổi
trẻ bên kia, ngày đêm nhồi nhét thề phanh thây uống
máu quân thù thì làm sao mà hiểu được “cái tình” của người chiến
sĩ miền Nam?
Hấp
thụ cái hạo khí của Cố đô trầm lắng và
của Đà Nẵng rộn ràng, đã hun đúc tính mẫn cảm cho người
con xứ Quảng Trung Hậu và anh đã thể hiện
cái lý tưởng quốc gia của một chiến sĩ
cộng hòa và cái lãng mạn nhân bản của một tâm hồn
thi nhân, qua thi phẩm Đất Đỏ Bụi Mù Quân
Đi Về Núi...
Xin
cám ơn những dòng thơ bạt mạng và đầy
tình người của Trung Hậu, chiến hữu và là
đồng môn Phan Châu Trinh Đà Nẵng của chúng tôi.
Võ
Ý
Thanksgiving,
2010